Shopee Cỏ Dại
Lazada Cỏ Dại
Tiki Cỏ DạiHọ Orchidaceae - Họ Lan
Yêu cầu điều kiện sinh thái của Hoa Lan và tiêu chuẩn định giá (Phần 03)
Th8
Các yêu cầu về điều kiện sinh thái của lan và tiêu chuẩn xác định thế nào là một cây Lan có giá trị.
5. Yêu cầu điều kiện sinh thái của lan.
5.1. Nhiệt độ.
Người ta chia hoa Lan trong 3 loại nhiệt độ sau đây:
Mức nhiệt độ.
Lạnh.
Thấp nhất: 4,44 0C – 10°C. Cao nhất: Dưới 26,67°C, Loại lan: Lan hài – Paphiopedilum.
Vừa.
Thấp nhất: 12,77 – 18,33°C. Cao nhất: Dưới 29,44°C, Loại lan: Lan hồ điệp – Phalaenopsis, lan Cattleya.
Ấm.
Thấp nhất: 15,56 – 18,33°C, Cao nhất: Dưới 37,78°C, Loại lan: Lan Vanda.
Trên đây chỉ là nhiệt độ lý tưởng, thực ra lan có thể chịu lạnh hay nóng hơn một vài giờ mà không sao cả, nhưng không thể chịu lâu dài được. Cũng có những loại chịu được cả nóng lẫn lạnh như Địa Lan – Cymbidium, lan Hoàng thảo – Dendrobium v.v… Vì vậy khi mua lan cần biết rõ cây đó thuộc lọai lan nào. Ngoài ra, nhiều cây Lan cần sự khác biệt về nhiệt độ giữa ngày và đêm phải chênh lệch từ 10 – 15°C, chẳng hạn như Địa Lan – Cymbidium cần ban đêm phải dưới 12°C mới ra hoa.
5.2. Ẩm độ.
Lan ưa ẩm độ 50 – 60% riêng loại lan Vanda cần ẩm độ 70 – 80%. Mùa hè nên phun nước xuống đất để tăng thêm độ ẩm, không nên tưới vào lá. Lan ưa ở chỗ thoáng gió, nếu kín gió lan mọc chậm và dễ bị bệnh.
5.3. Nước tưới.
Chúng ta luôn nhớ rằng 70 – 80% lan bị chết là vì tưới quá nhiều cho lan. Lan mọc ở trong rừng, trong núi có khi mấy tháng không mưa mà vẫn sống. Cho nên định luật chung, vào mùa hè khi cây Lan ra mầm mới, rễ cây mọc nhiều, tưới nhiều nước. Bớt tưới nước vào mùa thu khi cây ngừng tăng trưởng và vào mùa đông chỉ tưới nhẹ cho cây khỏi bị khô, ngoại trừ trường hợp cây đang ra hoa. Loại Vanda cần tưới mỗi ngày vài ba lần, mùa đông mang vào trong nhà để ở cửa sổ có nắng. Mùa thu mỗi tuần 1 lần. Mùa đông, đầu mùa xuân 2 tuần một lần. Mùa hè khi tưới nước, phải tưới cho thật đẫm, có khi tưới đi rồi tưới lại.
5.4. Ánh sáng.
Những loại lan cần ánh nắng như sau:
- Những loại lan Vanda, Địa Lan – Cymbidium, lan hoàng thảo – Dendrobium thì cần nhiều ánh sáng.
- Loài lan Cattleya, lan vũ nữ – Oncidium, Odontoglossom chịu ánh sáng nhẹ.
- Loài Masdevalia, lan hồ điệp – Phalaenopsis, lan hài – Paphiopedilum chịu bóng râm.
- Ánh nắng mùa hè ở miền Nam thực là gay gắt nếu không có lưới che cho lan, lá lan có thể cháy nắng trong vòng nửa giờ. Nhưng nếu thiếu ánh nắng lan sẽ không ra hoa. Làm sao để biết ta có đủ nắng hay không? Nếu lá xanh thẫm, mềm và rũ xuống tức là thiếu nắng. Lá vàng ngả mầu tía, cây bị cọc lại là quá nhiều nắng. Lá cây mầu xanh hơi vàng là đủ nắng.
5.5. Sự ngủ nghỉ của lan.
- Một trong những điều kiện sinh thái của lan cần thiết cho đời sống của thực vật nói chung và họ lan nói riêng là phải có sự nghỉ ngơi định kỳ hàng năm, nhất là đa số các loài Lan có nguồn gốc từ rừng nhiệt đới với 2 mùa nắng, mưa rõ rệt. Đây cũng là thời kỳ mà cây Lan ngừng phát triển, thời kỳ này cần về mặt sinh lý, nhất là trổ bông.
- Trong thời kỳ sinh trưởng cây Lan nhờ khí hậu ẩm ướt và thuận lợi sẽ trở nên tốt tươi, các giả hành phát triển mới và ra hoa. Khi mùa khô đến sự phát triển của lan dừng lại, đời sống dường như ngừng hẳn và chỉ phát triển trở lại khi mùa mưa đến. Lúc này lan bắt đầu một chu kỳ phát triển với một sức lực mới và lớn hơn năm trước.
- Tất cả các giống lan ở miền nhiệt đới Châu Á, châu Úc và châu Mỹ trong rừng khô đều đòi hỏi sự nghỉ ngơi hằng năm như lan Cattleya, lan Laelia, lan Dendrobium, lan Rhynchostylis, lan Catasetum… nhưng cây Lan sống ở các rừng dày và ẩm, mặc dù là mùa khô nhưng nhiệt độ trong rừng ít gay gắt, không khí luôn ẩm ướt nên sự ngủ nghỉ của chúng không có dấu hiệu rõ rệt. Ví dụ các giống lan Masdevallia, lan Odontoglossum, lan Phalaenopsis, lan Vanda, lan Paphiopedilum…
- Trong mùa nghỉ cây Lan không hấp thu dinh dưỡng, vì thế trong thời kỳ này
tuyệt đối không được tưới phân cho lan. Để duy trì sự sống và giảm bớt phần nào
sự thoát hơi nước của lan gây ra khô héo đưa đến sự chết, chỉ cần giữ một ẩm độ tối
thiểu để cây sống sót. - Vào mùa nghỉ cây Lan với các giả hành hơi teo và nhăn lại, các loài thuộc giống lan Dendrobium lá sẽ rụng đi chỉ còn lại các giả hành trơ trụi. Ở Việt Nam, khí hậu chia thành từng vùng khác nhau, do đó mùa nghỉ của lan phải được chọn tùy theo vùng mà cây Lan được trồng ở đấy. Mùa nghỉ của lan là mùa có ẩm độ thấp và nhiệt độ cao trong năm, do đó ở nước ta mùa khô được chọn là mùa ngủ nghỉ của lan. Các tỉnh Nam Bộ mùa khô bắt đầu từ tháng 12 đến tháng 5, các tỉnh phía Bắc từ tháng 12 đến tháng 1 và các tỉnh khu 5 cũ từ tháng 1 đến tháng 8.
- Nghiên cứu sự ngủ nghỉ của lan tại các rừng mà chúng sinh sống, có thể chia lan ra làm 3 nhóm sau:
- Nhóm cần thời gian ngủ nghỉ khoảng 3 tháng gồm các loài thuộc giống Catasetum, Mormodes, Cynoche, Lycaste vì nó có giả hành mập đòi hỏi một mùa khô thật dài và khô ráo.
- Nhóm cần thời gian nghỉ ngơi từ 1 – 2 tháng: Cattleya, Dendrobium, Rhynchostylis, Aerides…
- Nhóm không có thời gian nghỉ ngơi hoặc rất ngắn từ 1 – 2 tuần: Phalaenopsis, Cypripedium, Paphiopedilum, Vanda…
Các điều kiện sinh thái của lan: Sự ngủ nghỉ của các loài Lan (Lan Dendrobium apphyllum).
6. Các tiêu chuẩn để định giá một loài Lan.
Để đánh giá một cây Lan đẹp, chúng ta cần xét đến các tiêu chuẩn sau:
- Tiêu chuẩn về giống, loài.
- Tiêu chuẩn về thân (giả hành).
- Tiêu chuẩn về lá.
- Tiêu chuẩn về cần (ngồng) hoa.
- Tiêu chuẩn về độ phân hoa.
- Tiêu chuẩn về cuống hoa.
- Tiêu chuẩn về hướng của bông hoa.
- Tiêu chuẩn về màu sắc của hoa (màu sắc tổng thể, màu sắc của cánh, lưỡi hoa, khả năng thay đổi màu sắc của bông hoa, khả năng phối màu…)
- Tiêu chuẩn về cánh hoa (kết cấu của bông hoa, kiểu cánh, dạng cánh hoa, kích thước của cánh hoa, độ mở của cánh hoa…)
- Tiêu chuẩn về lưỡi hoa (Kiểu dạng lưỡi; mầu, kích thước lưỡi; các dạng khảm của lưỡi…)
- Tiêu chuẩn về hương thơm của hoa.
- Tiêu chuẩn về độ bền của hoa.
Ngoài ra để có 1 chậu Địa Lan đẹp còn có rất nhiều các loại tiêu chuẩn khác căn cứ vào từng giống lan.
