Lan Hài (Slipper Orchids): Giống Selenipedium

Selenipedium là giống lan có xuất xứ từ vùng nhiệt đới miền bắc của Western Hemisphere, một giống lan hài được ít người biết đến và chỉ có tất cả 6 loài. Chỉ có một số ít người làm vườn quan tâm đến giống lan này. Lý do mà chúng bị coi thường là về hình dáng của chúng không được đẹp, cộng với chúng chỉ được phân bố có giới hạn ở miền xích đạo xa xôi. Có một sự khá tương đồng giữa các loài thuộc Cypripedium với tên của giống này bởi vì có một sự định dạng không đúng khi đưa chúng vào giống Phragmipedium – một sự nhận biết thiếu nhất quán về hình dạng hoa trong suốt thế kỷ 19 và đầu thế kỷ 20. Song dù sao cũng chỉ có một chút lầm lẫn trong việc đặt tên dẫn tới việc gọi tên không đúng đối với 2 giống ở miền nhiệt đới châu Mỹ. Mặc dù trong các sách về lan, bao gồm tập sách có tên Sander’s List of Orchid Hybrids vào tháng Năm năm 1961, đã thống nhất coi các cây thuộc giống Phragmipedium như là Selenipedium, cho mãi đến giữa thế kỷ 20, may mắn là việc nhầm lẫn này mới được sửa chữa.

Selenipedium là loài Lan với thân sậy và cao. Có khá nhiều hoa, nhưng nếu ta so với bản thân cái cây cao lớn của chúng thì kích thước hoa lại nhỏ một cách tức cười. Vì lý do đó mà chúng khó thích hợp để nuôi trồng và người ta cũng chỉ tìm thấy trong phạm vi chúng sinh trưởng. Chúng được tìm thấy ở miền Trung và Nam Mỹ, nơi sinh trưởng của chúng là ở phía bắc đường xích đạo. Do đó giống lan này có thể được coi là đặc hữu của vùng Northern Hemisphere.

Loài Selenipedium có lá là loại uốn nếp, mọc theo dọc thân và chúng có thể cao từ 1,5 đến 5 m hoặc hơn nữa. Việc trồng giống lan này đã bị hạn chế do chiều cao của nhà kính. Ông Dressler (1981) cho rằng giống này có thân phát nhánh. Mặc dù ông Rolph (1986) cho là đây là giống lan rụng lá ở một thời kỳ nhất định, nhưng ông Atwood lại cho rằng lá của chúng tồn tại trên thân trên một năm. Ở vùng khí hậu nhiệt đới nơi mà cây phát triển quanh năm, thì việc thân của chúng bị tàn lụi hình như không xuất hiện hàng năm. Vì giống này không được nghiên cứu cũng như trồng rộng rãi nên các thông tin về thói quen sinh trưởng của giống này không còn xuất hiện nữa.

Cuống hoa dài 3-6 cm, được hình thành ở cuống lá trên cùng của thân đã trưởng thành hoặc trên các nhánh của thân. Khi hoa nở mãn khai tồn tại trong vài tháng, vì thế ta thường không thấy nụ hoa và trái nang./.

Hình trên: Selenipedium chica, Zapatito

Lê Quỳnh

“Hạnh phúc là biết mình thực sự cần cái gì và có được cái mình cần. Những cái bạn thực sự cần và bạn đang có có thể là những điều rất giản dị xung quanh bạn: một sớm mai thức dậy bạn thấy khỏe mạnh không đau yếu và ngắm một bông hoa nở bên cửa sổ, bạn ăn một bữa ăn ngon và đầm ấm với những người thân, bạn uống một tách trà nóng với một người bạn tri kỷ để cùng nhau hàn huyên, tâm sự…”

Xem các bài khác