Cây Lẻ Bạn (Tradescantia discolor L’Hér): Hướng dẫn chăm sóc và nhân giống 2024

Cây Lẻ Bạn được mệnh danh là “nữ hoàng” trong các loài cây cảnh phổ biến, thu hút sự quan tâm ngày càng tăng từ nhiều người yêu cây và thích sưu tầm các loại cây độc đáo. Sở hữu vẻ đẹp lãng mạn của những chiếc lá mượt mà và sắc tím bắt mắt, cây Lẻ Bạn không chỉ mang những ý nghĩa phong thủy sâu sắc mà còn chứa nhiều tiềm năng ứng dụng trong đời sống hiện nay, đặc biệt là trong lĩnh vực y học. Qua bài viết này, CODAI.NET sẽ giúp bạn khám phá những điều thú vị xoay quanh loài cây độc đáo này, từ nguồn gốc, đặc điểm, công dụng cho tới kỹ thuật chăm sóc hiệu quả nhằm giúp bạn đọc có cái nhìn toàn diện về cây Lẻ Bạn. 

Giới thiệu chung về cây Lẻ Bạn

Cây Lẻ Bạn là một loại cây thuộc họ thực vật Commelinaceae (họ Thài Lài) với tên khoa học là Tradescantia Discolor L’Hér. Đây vừa là cây cảnh vừa là thảo dược khá phổ biến tại Việt Nam. Ngoài ra, nó còn được biết với nhiều tên gọi khác như cây Sò Huyết, Lão Bạng, Bạng hoa, Lão Bang Sinh Châu, Tử Vạn Niên Thanh,…

Nguồn gốc và phân bố

Loài thực vật này có nguồn gốc từ vùng nhiệt đới Trung Mỹ và Mexico, được du nhập vào Việt Nam từ khá lâu, tuy nhiên thời điểm chính xác không được ghi chép rõ ràng.

Hiện nay, cây Lẻ Bạn được trồng phổ biến ở nhiều vùng nhiệt đới và á nhiệt đới trên thế giới. Nhờ sức sống dẻo dai, khả năng chịu hạn tốt và dễ thích nghi với nhiều điều kiện khí hậu, cây có thể sinh trưởng và phát triển tốt ở nhiều khu vực khác nhau, từ trung du, miền núi, đồng bằng đến ven biển.

Tại Việt Nam, cây Lẻ Bạn được trồng nhiều ở các tỉnh thành phố trên khắp cả nước, từ Bắc vào Nam. Loài cây này được ưa chuộng bởi vẻ đẹp độc đáo, dễ trồng, dễ chăm sóc và mang lại nhiều lợi ích cho sức khỏe.

Ý nghĩa phong thủy

Sở hữu vẻ đẹp độc đáo và sức sống mãnh liệt, cây Lẻ Bạn từ lâu đã trở thành lựa chọn được nhiều người yêu thích để tô điểm cho không gian nhà cửa và sân vườn bởi những ý nghĩa phong thủy tốt đẹp mà nó mang lại.

Một số ý nghĩa phong thủy tượng trưng cho cây Lẻ Bạn như:

• Sự may mắn, tài lộc: Màu sắc tím hồng rực rỡ của lá cây được xem là màu sắc của sự may mắn, tài lộc, thịnh vượng. Vì vậy, trồng cây Lẻ Bạn trong nhà được tin rằng sẽ mang đến cho gia chủ những điều tốt đẹp, thu hút vượng khí, tiền tài và may mắn.
• Sức khỏe dồi dào: Cây Lẻ Bạn được biết đến với khả năng thanh nhiệt nhuận phế, bổ máu, lương huyết, giải độc, hóa đờm, chống ho. Do đó, trồng cây Lẻ Bạn trong nhà được cho là giúp thanh lọc bầu không khí, mang lại sức khỏe dồi dào cho các thành viên trong gia đình.
• Sự bình an, an yên: Ngoài ra, nhiều người tin rằng trồng cây này trong sân nhà sẽ mang lại sự bình an, an yên, giúp xua đuổi tà khí, bảo vệ gia chủ khỏi những điều không may mắn. Về mặt tâm linh, cây Lẻ Bạn với sức sống mạnh mẽ, kiên cường tượng trưng cho sự bình an, an yên. Hơn nữa, tên gọi “Lẻ Bạn” thể hiện sự độc lập, tự chủ, giúp gia chủ vượt qua mọi khó khăn, thử thách trong cuộc sống với ý chí mạnh mẽ.

Đặc điểm của cây Lẻ Bạn 

Đặc điểm hình thái 

Cây Lẻ Bạn là một loài cây thảo sống nhiều năm, thường có chiều cao từ 30-45 cm và đường kính thân từ 2,5-5 cm. Thân cây ngắn, không phân nhánh nhưng được bao phủ bởi các bẹ lá xung quanh.

Lá cây có kích thước từ 18-28 cm dài và 3-5 cm rộng. Lá không có cuống, mọc rất dày đặc từ gần như sát mặt đất, phủ kín toàn bộ thân cây. Từng chiếc lá có bẹ bao quanh, có độ dày vừa phải. Phần đầu lá có thể hơi tù hoặc nhọn. Mặt trên lá có màu xanh lục và hơi lõm xuống, trong khi mặt dưới lá có màu tía và hơi cong vẩy. Các gân lá phân bố song song theo chiều dài.

Cây thường ra hoa vào mùa hè, hoa sẽ mọc thành chùm, từng chùm hoa mọc thành cụm. Chúng được bao bọc bởi 2 cái mo úp vào nhau, tạo thành hình dạng giống như một con sò. Mỗi bông hoa có 3 lá đài và 3 cánh hoa màu trắng vàng, cùng với 6 nhị kích thước gần bằng nhau và mỗi bầu ba ô.

Quả của cây Lẻ Bạn là dạng quả nang, dài khoảng 3-4 mm và có 3 ô. Khi chín, chúng sẽ nứt thành các mảnh vỏ, bên trong mỗi ô chứa một hạt có góc cạnh và cứng. Khi quả già, hạt sẽ được phát tán ra xung quanh. Sau khoảng 6 – 7 tháng thì sẽ mọc thành cây con. 

Thành phần trong cây

Theo nghiên cứu khoa học, cây Lẻ Bạn chứa nhiều hoạt chất hóa học có giá trị, mang lại nhiều lợi ích cho sức khỏe. Chúng sở hữu nhiều thành phần hóa học quý giá như alkaloid, saponin, flavonoid, coumarin, terpenoid, vitamin và khoáng chất,…. 

Nhờ vậy, cây Lẻ Bạn mang lại nhiều tác dụng dược lý quan trọng, được sử dụng trong y học cổ truyền để điều trị các bệnh lý như ho ra máu, tiêu chảy, đại tiện ra máu, viêm đường hô hấp, lao bạch huyết, mụn nhọt, lở loét,…

Ứng dụng đa dạng của cây Lẻ Bạn

Cây Lẻ Bạn từ lâu đã được biết đến với nhiều công dụng hữu ích, mang lại giá trị cho cuộc sống con người. Dưới đây là những thông tin chi tiết về những công dụng nổi bật của loài cây này:

Ứng dụng trong y học 

Các nghiên cứu khoa học đã chỉ ra rằng các hợp chất như alkaloid, saponin và flavonoid có trong cây có thể mang lại nhiều tác dụng dược lý.

• Y học cổ truyền: cây Lẻ Bạn trở thành một vị thuốc quý, thường được sử dụng trong y học cổ truyền để điều trị các vấn đề liên quan đến hệ hô hấp và tiêu hóa. Cây có tác dụng thanh nhiệt, nhuận phế (làm mềm phế), bổ máu, lương huyết (thanh lọc máu), giải độc và hóa đờm, được dùng để chữa các chứng bệnh như ho ra máu, tiêu chảy, đại tiện ra máu, viêm phế quản, viêm đường hô hấp và lao bạch huyết. Nước sắc từ lá cây này có thể được sử dụng để điều trị các bệnh do vi khuẩn, nấm và virus gây ra như cảm cúm, viêm họng, tiêu chảy,…
• Y học hiện đại: Theo nghiên cứu, một chiết xuất thô etanolic từ loài cây này không chỉ có khả năng chống độc tố và thanh lọc cơ thể, mà còn thể hiện tác dụng kháng khuẩn, kháng vi trùng mạnh mẽ. Nhờ đó, cây có tiềm năng trong việc ngăn ngừa và hỗ trợ điều trị các tình trạng nhiễm trùng. Đáng chú ý hơn, một số nghiên cứu ghi nhận cây Lẻ Bạn có thể giúp phòng ngừa sự hình thành và phát triển của các tế bào ung thư. Đồng thời, nước sắc từ dược liệu cũng được xem là một liệu pháp hỗ trợ có hiệu quả trong điều trị bệnh ung thư.

Đa số tất cả các bộ phận của cây đều có thể được sử dụng để điều trị bệnh. Tuy nhiên, bạn nên tuân thủ theo hướng dẫn của bác sĩ khi sử dụng để đảm bảo an toàn và hiệu quả.

Ứng dụng trong đời sống

Bên cạnh giá trị dược liệu, cây Lẻ Bạn cũng có những ứng dụng đa dạng khác trong đời sống: 

• Với màu sắc rực rỡ và khả năng thích nghi tốt với các điều kiện môi trường khác nhau, cây Lẻ Bạn là lựa chọn phổ biến trong trang trí cảnh quan. Chúng thường được trồng thành thảm hoặc kết hợp với các loại cây cảnh khác ở các công trình công cộng như khuôn viên, quán cafe, khách sạn,… Ngoài ra, đặt cây Lẻ Bạn trong nhà cũng  đem lại những trải nghiệm thẩm mỹ và tích cực cho mọi người, tạo ra không khí trong lành, tràn đầy sinh khí và sức sống. 
• Các bộ phận của cây như lá và thân có thể được sử dụng làm nguyên liệu chính trong việc chế tác các sản phẩm thủ công mỹ nghệ như giỏ, thảm và các sản phẩm trang trí. Đây là những sản phẩm được ưa chuộng bởi người tiêu dùng vì tính độc đáo, thân thiện với môi trường và mang nét văn hóa dân gian. 
• Ngoài ra, các hạt của cây Lẻ Bạn cũng có thể được sử dụng làm thực phẩm sau khi qua chế biến. Một số người có thể dùng Lẻ bạn để nấu canh ăn cũng giúp làm mát máu, dễ chịu trong người. 

Kỹ thuật chăm sóc cây Lẻ Bạn 

Cây Lẻ Bạn (Sò Huyết) là loại cây dễ trồng và dễ chăm sóc, thích hợp cho cả người mới bắt đầu. Việc chăm sóc đúng cách sẽ giúp cây phát triển khỏe mạnh và tươi tốt quanh năm. Dưới đây sẽ cung cấp  những hướng dẫn chi tiết và lưu ý quan trọng để bạn có thể tham khảo. 

Cách trồng 

• Bước 1: Lựa chọn nơi trồng

Bạn có thể  trồng  cây trong chậu, hoặc trực tiếp dưới đất cũng được. Nếu trồng cây trực tiếp trong vườn, bạn nên tạo các luống cao. Điều này không chỉ tạo sự thẩm mỹ mà còn giúp cây thoát nước tốt hơn trong mùa mưa.

• Bước 2: Lựa chọn đất trồng

Cần chọn đất tơi xốp, nhiều mùn và dinh dưỡng. Có thể mua đất sẵn tại các vườn ươm hoặc cửa hàng bán vật tư nông nghiệp để tiết kiệm thời gian chuẩn bị. Bạn có thể tự trộn đất bằng cách thêm ít sơ dừa, chấu và một ít phân tươi trộn lẫn với đất.

• Bước 3: Lựa chọn cây giống

Cây Lẻ Bạn thường được trồng bằng hạt giống hoặc cây giống còn non. Nên mua giống trực tiếp từ các vườn ươm để đảm bảo chất lượng. Chọn những cây to, khỏe mạnh, không bị sâu bệnh, lá xanh tốt và có hệ rễ nguyên vẹn, nhằm tăng tỷ lệ sống của cây.

• Bướ 4: Kỹ thuật trồng

Đào hố sâu khoảng 5-7cm, đặt cây giống vào giữa hố, lấp đất và tưới nước đầy đủ sau khi trồng. Nếu trồng cây ngoài vườn, khoảng cách giữa các cây nên giữ trong khoảng 20-40cm. Nhớ dùng tay ấn chặt đất quanh gốc và hố để cây đứng thẳng. 

Lưu ý: không nên trồng quá nông hoặc quá sâu vì có thể ảnh hưởng đến sự phát triển của cây.

Cách nhân giống

Cây Lẻ Bạn có thể được nhân giống bằng cách tách lấy những cây con riêng lẻ mọc trên thân cây mẹ. Sau khi tách, các cây con này cần được chăm sóc và bảo dưỡng cẩn thận cho đến khi chúng phát triển được lá non mới. Đây là một phương pháp nhân giống hiệu quả, giúp duy trì được các đặc tính giống như cây mẹ.

Trong quá trình này, việc lựa chọn những cây con tốt trên thân cây mẹ, cẩn thận tách chúng ra và cung cấp điều kiện ẩm ướt, tối và thoáng mát để chúng bắt rễ và ra lá mới là rất quan trọng.

Cách chăm sóc

Đây là loài cây trồng khá dễ chăm sóc nếu được trồng đúng cách và sử dụng giống cây tốt. Do đó, nó ít khi bị các loại bệnh tật ảnh hưởng. Tuy nhiên, để cây Sò Huyết phát triển tốt, sinh trưởng nhanh, có màu sắc đẹp và nảy nhiều cây con, người trồng cần phải chăm sóc cẩn thận, chu đáo.

• Tưới Nước

Cây cảnh ưa ẩm ở mức độ trung bình, do đó cần được tưới nước đều đặn mỗi ngày. Bạn nên tưới ít nhất 1 lần mỗi ngày để giữ độ ẩm đất phù hợp. Trong những thời điểm thời tiết nắng nóng, hanh khô, bạn cần tăng tần suất tưới lên 2-3 lần mỗi ngày để đảm bảo đất luôn ẩm ướt, giúp cây hấp thụ đủ nước để phát triển tốt.

• Ánh Sáng

Đa số cây cảnh là loài cây thích ánh sáng tự nhiên. Do đó, bạn nên trồng chúng ở những khu vực thoáng mát, tiếp nhận được nhiều ánh nắng mặt trời trong ngày. Trong trường hợp cây được đặt trong nhà với điều kiện ánh sáng thiên nhiên hạn chế, bạn cần có biện pháp bổ sung như đặt chúng ở vị trí gần cửa sổ hoặc chiếu sáng nhân tạo 2-3 lần/tuần để cây có đủ ánh sáng cần thiết.

• Bón Phân

Việc bón phân định kỳ sẽ cung cấp dưỡng chất cần thiết cho sự phát triển tốt của cây. Bạn nên bón phân hữu cơ pha loãng với nước theo tỷ lệ khoảng 1 muỗng phân trên 5 lít nước, tưới đều cho cây 2-3 tuần một lần, đặc biệt là vào thời điểm mới trồng và khi cây sắp ra hoa. Điều này sẽ giúp cây luôn xanh tốt, phát triển khỏe mạnh.

• Xử lý, phòng ngừa sâu bệnh

Các bệnh thường gặp bao gồm sâu đục thân, sâu cuốn lá, và bệnh thối rễ. Khi phát hiện ra bất kỳ dấu hiệu nào của sâu bệnh, cần phải nhanh chóng sử dụng thuốc trừ sâu để tiêu diệt chúng và ngăn chặn sự lây lan sang các cây khác. Đối với trường hợp cây bị thối rễ, cần phải loại bỏ cây đó ngay lập tức để tránh ảnh hưởng đến các cây lân cận.

Ngoài ra, bạn cũng cần lưu ý một số yếu tố khác như vệ sinh chậu trồng, cắt tỉa lá khô, che bóng nắng vào mùa nắng nóng… để cây luôn trong điều kiện tốt nhất. Với những kỹ thuật chăm sóc đơn giản này, bạn hoàn toàn có thể trồng và duy trì được những chậu cây cảnh lẻ tươi tốt tại nhà. 

Một số thắc mắc thường gặp về cây Lẻ Bạn

Mua cây Lẻ Bạn ở đâu?

Loại cây này khá phổ biến và có thể dễ dàng tìm mua tại các cửa hàng chuyên kinh doanh cây cảnh. Ngoài ra, bạn cũng có thể tìm mua cây Lẻ Bạn trên các trang thương mại điện tử như Tiki, Shopee, Lazada và các nền tảng online khác. Giá bán của cây Lẻ Bạn dao động trong khoảng từ 15.000 đồng đến 45.000 đồng mỗi cây, tùy thuộc vào kích cỡ và chất lượng của cây.

Nên trồng cây Lẻ Bạn trong nhà không?

Như đã đề cập trước đó, cây Lẻ Bạn là một loài cây trồng phong thủy rất được nhiều người ưa chuộng hiện nay. Loài cây này được quan niệm mang lại may mắn, bình an và xua đuổi các điềm gở, những thế lực tiêu cực trong gia đình. Vì vậy, cây Lẻ Bạn hoàn toàn có thể được trồng ngay trong nhà, làm cây cảnh để trang trí không gian sống. 

Cây Lẻ Bạn có ăn được không?

Như đã đề cập trong phần ứng dụng, các bộ phận của cây này, dù ở dạng khô hay tươi, đều có thể được dùng chế biến các bài thuốc chữa bệnh. Cách sử dụng phổ biến nhất là sắc lấy nước uống. Tuy nhiên, các bạn cần cẩn thận khi tiếp xúc với nhựa từ cây. Đối với những người và động vật nhạy cảm, tiếp xúc với nhựa cây này có thể gây ra phản ứng châm chích và ngứa ngáy. Không nên ăn các bộ phận sống của cây này, vì nhựa của nó có thể gây đau rát ở miệng và cổ họng.

Kết luận

Cây Lẻ Bạn không chỉ là một loài cây cảnh đẹp mắt mà còn mang lại nhiều lợi ích cho sức khỏe và đời sống con người. Với vẻ ngoài độc đáo, dễ trồng, dễ chăm sóc và giá thành rẻ, cây Lẻ Bạn xứng đáng là lựa chọn hàng đầu cho những ai yêu thích cây cảnh và mong muốn tô điểm cho không gian sống thêm xanh mát, sinh động.

Hy vọng qua bài viết này, bạn đã được cung cấp những thông tin hữu ích về cây Lẻ Bạn. Hãy thử trồng và chăm sóc loại cây này để cảm nhận những giá trị tuyệt vời mà nó mang lại nhé! Ngoài ra, các bạn có thể truy cập trang web CODAI.NET nếu bạn muốn tim hiểu thêm về nhiều loại cây khác nhé! Cảm ơn bạn đã quan tâm bài viết.

Lê Hồng Ngọc

Life Is 10% What Happens to You and 90% How You React

Xem các bài khác